Chào mừng Quý vị đến với trang web
Việt Nam Cộng Hòa Pháp Ðịnh !
Tin Hải Ngoại
--------o0o--------
Nghênh đón Obama, Nhật ghi được một bàn thắng trong đối sách chống
Trung Quốc
Nghi lễ tiếp đón Tổng thống Mỹ Barack Obama tại Hoàng cung Nhật Bản - REUTERS /Shizuo Kambayashi
Trọng Nghĩa
Chặng đầu tiên tại Nhật Bản trong vòng công du châu Á lần này của Tổng thống Mỹ Barack Obama đã kết thúc hôm nay 25/04/2014 với một kết quả được đánh giá là tích cực đối với Tokyo, nhưng nửa vời đối với Washington : Nhật được cho là đã thành công trong việc thúc giục Hoa Kỳ khẳng định rõ rệt việc hậu thuẫn Nhật Bản trong vụ tranh chấp quần đảo Senkaku/Điếu Ngư với Trung Quốc, mà không phải nhượng bộ gì nhiều trên hồ sơ hiệp định thương mại TPP.
Tại Tokyo, Tổng thống Obama đã có những lời lẽ mà nước chủ nhà rất muốn nghe. Hiện đang bị Trung Quốc thúc ép dữ dội trong vấn đề chủ quyền trên quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, Nhật Bản mong muốn là chính Tổng thống Mỹ nói lên quan điểm ủng hộ Nhật, từng được các quan chức cao cấp Mỹ bày tỏ trước đây. Và ông Obama đã không phụ lòng mong đợi của Nhật Bản.
Trong cuộc họp báo chung cùng với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe vào hôm qua, Tổng thống Mỹ đã công khai xác nhận rằng quần đảo Senkaku nằm trong phạm vi áp dụng của hiệp ước phòng thủ Mỹ-Nhật. Trong tuyên bố được cho là nhắm vào Trung Quốc, dù không được gọi đích danh, ông Obama nhắc lại rằng Hoa Kỳ và Nhật Bản là đồng minh kết ước, và minh ước đã ký giữa hai bên bao hàm « tất cả các vùng lãnh thổ do Nhật Bản quản lý ».
Nội dung ủng hộ Nhật Bản trên đây cũng đã được ghi lại bằng giấy trắng mực đen trong bản Thông cáo chung Mỹ-Nhật về chuyến công du, được công bố vào sáng nay : « Hoa Kỳ đã triển khai các công nghệ quân sự tiên tiến nhất của mình tại Nhật Bản và cung ứng mọi phương tiện cần thiết để đáp ứng các cam kết của mình trong hiệp ước an ninh Mỹ-Nhật ».
Bản Thông cáo chung ghi rõ : « Các cam kết liên quan đến tất cả các vùng lãnh thổ dưới quyền quản lý của Nhật Bản, kể cả quần đảo Senkaku… Trong bối cảnh này, Mỹ phản đối bất kỳ hành động đơn phương nào có mục đích làm suy yếu quyền quản lý quần đảo Senkaku của Nhật Bản ».
Hiện nay, có gần 50.000 lính Mỹ, cùng với đủ loại trang thiết bị tối tân đang đồn trú tại Nhật Bản, đặc biệt là trên đảo Okinawa, miền Nam nước Nhật, gần vùng biển đảo đang bị Trung Quốc tranh chấp.
Theo nhận xét của giới quan sát, tuyên bố của ông Obama và lời lẽ trong bản Thông cáo chung Mỹ-Nhật hoàn toàn không có gì mới hơn so với lập trường vốn có của Hoa Kỳ, tức là sẵn sàng ủng hộ Nhật Bản nếu nước này bị tấn công ở vùng Senkaku, nhưng không có ý kiến trên vấn đề chủ quyền. Và Tokyo cũng không chờ đợi gì hơn, chỉ cần chính Tổng thống Mỹ nói lên quan điểm ủng hộ Nhật trên vấn đề Senkaku là đủ.
Trả lời hãng tin Pháp AFP, ông Robert Dujarric, một chuyên gia về quan hệ Mỹ-Nhật giải thích : « Nhật Bản đã đạt được một tuyên bố công khai từ miệng ông Obama liên quan đến Senkaku, và việc quần đảo này được « bảo bọc » bằng Điều 5 của Hiệp ước quốc phòng song phương. Sự kiện này rất tốt cho ông Shinzo Abe, cho dù nó không phải là mới về mặt nội dung, và về cơ bản không làm thay đổi tình hình ».
Còn theo ông Tsuneo Watanabe, chuyên gia nghiên cứu cao cấp tại Tokyo Foundation, trả lời hãng tin Mỹ Bloomberg, thì « Chính quyền Mỹ dường như đang cố gắng gửi một thông điệp mạnh mẽ tới Trung Quốc, chống lại bất kỳ cố gắng nào nhằm thay đổi hiện trạng bằng vũ lực ».
Kết quả chuyến nghênh tiếp Tổng thống Mỹ như vậy được cho là rất tích cực đối với Nhật Bản trong đối sách trước mắt nhằm chống lại các sức ép đến từ Bắc Kinh trong hồ sơ Senkaku. Phản ứng gay gắt của Bắc Kinh trước các tuyên bố của ông Obama tại Tokyo là dấu hiệu phản ánh thành công của Nhật Bản.
Kết quả này lại càng tốt đẹp hơn khi Tokyo có dấu hiệu kháng lại được áp lực của Washington, muốn Nhật Bản nhượng bộ để Hiệp định thương mại TPP sớm được đúc kết. Chi tiết phản ánh cụ thể « thắng lợi của Tokyo là sự kiện trong bản Thông cáo chung Mỹ Nhật công bố hôm nay không hề ghi lại bất kỳ thỏa thuận cụ thể nào về TPP.
Tóm lại, về phía Mỹ, giới phân tích đều cho là tại Nhật Bản, Tổng thống Mỹ Obama chỉ đạt được một trong hai mục tiêu của vòng công du Châu Á lần này : Đó là trấn an đồng minh về quyết tâm xoay trục của Mỹ. Còn ông đã tạm thời thất bại trong mục tiêu quan trọng thứ hai là thúc đẩy hiệp định thương mại xuyên Thái Bình Dương TPP.
"Hoa Kỳ là cái ô chống lại Trung Quốc"
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe niềm nở tiếp đón Tổng thống Mỹ Barack Obama - REUTERS /Toru Yamanaka
Đức Tâm
Ngày 23/04/2014, Tổng thống Mỹ Barack Obama bắt đầu chuyến công du Châu Á bao gồm Nhật Bản, Hàn Quốc, Malaysia và Philippines. Vậy chuyến đi này diễn ra trong bối cảnh nào và với mục tiêu gì ? RFI phỏng vấn ông Jean Vincent Brisset, chuyên gia Viện quan hệ quốc tế và chiến lược Pháp – IRIS.
RFI : Chuyến đi của Tổng thống Mỹ có nhiều mục tiêu. Bước khởi đầu của chuyến công du là Nhật Bản, nơi có nhiều thách thức kinh tế trong bối cảnh đang có vòng đàm phán về Hiệp định Quan hệ đối tác xuyên Thái Bình Duơng – TPP. Vậy, cuộc thương lượng này tới đâu rồi ? Phía Mỹ và Nhật Bản mong đợi gì ở TPP ?
Jean-Vincent Brisset : Hiệp định quan hệ đối tác xuyên Thái Bình Dương – TPP hướng tới việc mở rộng thị trường ngày càng rộng lớn, loại bỏ các hàng rào thuế quan và các rào cản tâm lý ở cả hai bên. Đây là một hiệp định tự do mậu dịch đang được thực hiện ở hai bên bờ Thái Bình Dương, ít ra là giữa các nước chấp nhận hiệp định này, giữa một bên là Hoa Kỳ và bên kia là một số đối tác Châu Á.
RFI : Nhật Bản có một số e ngại, nhất là đối với lĩnh vực nông nghiệp. Tình hình hiện nay ra sao ?
Jean-Vincent Brisset : Vấn đề đối với Nhật Bản là nông dân. Nông nghiệp rất được bảo hộ tại Nhật Bản, nhất là lĩnh vực lúa gạo và việc chuyển sang mô hình tự do hơn làm cho Tokyo khó xử, nhất là vì đằng sau đó có vấn đề bầu cử, tranh thủ cử tri. Dù sao, ngành nông nghiệp cũng có tầm quan trọng. Do vậy, cần phải khéo léo xử lý những khả năng khác nhau và không nên mở cửa thị trường Nhật Bản một cách phũ phàng cho các nhập khẩu, nhất là đến từ Mỹ.
RFI : Tổng thống Mỹ tới Nhật trong bối cảnh có các căng thẳng ngày càng nghiêm trọng giữa Tokyo và Bắc Kinh liên quan đến tranh chấp chủ quyền quần đảo Senkaku/Điếu Ngư ở biển Hoa Đông. Những hòn đảo này do Nhật Bản quản lý hành chính, nhưng Trung Quốc đòi hỏi chủ quyền. Tổng thống Mỹ sẽ phải làm như thế nào để không làm ai phật ý ?
Jean-Vincent Brisset : Tôi không biết đối với Barack Obama, thì vấn đề này gây phật ý hay không. Hoa Kỳ đã quản lý các hòn đảo này trước khi Washington chuyển giao Nhật Bản. Có những vấn đề gần như là hành chính trong việc soạn thảo một số hiệp định làm cho Nhật Bản nhận định rằng việc họ tuyên bố có chủ quyền toàn bộ đối với các hòn đảo này là hoàn toàn chính đáng. Hoa Kỳ không thể nói rằng những hòn đảo đó là của Trung Quốc. Hơn nữa, Trung Quốc cũng chỉ mới đưa ra các đòi hỏi rất gần đây. Tình hình hiện nay không chỉ liên quan đến Nhật Bản, mà cả những nước bên trong vùng biển Hoa Đông và Biển Đông. Các quốc gia này cảm thấy bị đe dọa bởi hành động đế quốc và bành trướng của Trung Quốc và họ đề nghị Hoa Kỳ đưa ra các bảo đảm cho họ. Về mặt kỹ thuật, các bảo đảm này vẫn hiện hữu trong quan hệ với Nhật Bản và Hàn Quốc, trong khuôn khổ các hiệp định liên minh. Đây thực sự là hiệp định liên minh, nhưng Hoa Kỳ không có các hiệp định liên minh tương tự với Philippines và Malaysia.
RFI : Barack Obama đã có lập trường rõ ràng ủng hộ Nhật Bản trong vụ này. Vả lại, nguyên thủ Mỹ sẽ không tới Trung Quốc trong chuyến công du Châu Á lần này. Ông diễn giải điều này ra sao ?
Jean-Vincent Brisset : Tôi hơi ngạc nhiên là người ta cứ muốn rằng mỗi khi đi thăm Nhật Bản, thì Barack Obama lại buộc phải tới Trung Quốc. Khi đã thực hiện chuyến công du bốn nước, ông Obama không nhất thiết phải tới Trung Quốc. Trung Quốc tìm cách tự khẳng định mình có vai trò thiết yếu. Đây là sự phục hồi kiểu quan hệ truyền thống giữa chư hầu và hoàng đế. Ai muốn tới thăm một nước chư hầu, thì trước tiên, phải đến trình diện hoàng đế.
RFI : Phải chăng chuyện này cũng là để dàn xếp cho ổn thỏa giữa kẻ mạnh và kẻ yếu ?
Jean-Vincent Brisset : Không, đó là ý muốn của Trung Quốc. Đó là tư duy của Trung Quốc và không phải chỉ là của chế độ Trung Quốc hiện nay. Đó là một kiểu tư duy của hoàng đế Trung Hoa. Mỹ không chấp nhận tư duy này bởi vì trong quan hệ quốc tế, không hề có lý do gì phải đến khấu đầu một nước khi muốn đến thăm một quốc gia khác.
RFI : Sau Nhật Bản, ông Obama đến thăm Hàn Quốc. Vậy Seoul mong đợi gì ở Washington ?
Jean-Vincent Brisset : Hàn Quốc cần có những bảo đảm trước mối đe dọa đến từ Bắc Triều Tiên cũng như cần đến sự ủng hộ của Hoa Kỳ. Hàn Quốc có những đòi hỏi về lãnh thổ, có vấn đề trong quan hệ với Trung Quốc, đặc biệt là vùng nhận dạng phòng không mà Bắc Kinh đơn phương áp đặt hoặc đối với một số hòn đảo mà Nhật Bản và Hàn Quốc đều tuyên bố có chủ quyền.
Về mặt chiến lược, Hàn Quốc sẽ yêu cầu Hoa Kỳ không nên giúp đỡ Nhật Bản nhiều quá, bất chấp Hàn Quốc. Nói tóm lại, Seoul đề nghị một sự cân bằng, đổi lại, sự hiện diện của lính Mỹ tại Hàn Quốc sẽ được duy trì.
RFI : Thế còn Philippines và Malaysia thì mong đợi gì ở chuyến công du này ?
Jean-Vincent Brisset : Đây là điều khá thú vị. Bởi vì Philippines và Malaysia, hai nước trong vùng Biển Đông, bị Trung Quốc đe dọa trực tiếp nhiều nhất, đặc biệt là Philippines. Cách nay vài năm, lính Mỹ hiện diện tại Philippines, trong hai căn cứ quân sự rất lớn là Subic Bay và Clark ; nơi đây đã từng có tới hàng ngàn binh sĩ Mỹ. Chỉ vì những chuyện bủn xỉn về giá thuê căn cứ, trả tiền thuê và những vấn đề khác, Philippines đã không gia hạn hợp đồng cho thuê và buộc lính Mỹ phải ra đi. Hiện nay, bị Trung Quốc đe dọa và do quân đội Philippines lạc hậu, chính quyền Manila đang đề nghị Hoa Kỳ giúp đỡ, để chống lại Trung Quốc, đồng thời trở thành một cường quốc hùng mạnh hơn một chút.
RFI : Điều đó có nghĩa là khu vực Châu Á này phải cần đến Hoa Kỳ, nhất là về quân sự ?
Jean-Vincent Brisset : Không nhất thiết như vậy. Nhưng Hoa Kỳ đóng vai trò như chiếc ô thuận tiện và có thiện chí. Các nước này biết rõ rằng Trung Quốc tìm cách chia rẽ ASEAN. Cách nay không lâu, Trung Quốc đã thành công trong việc mua chuộc Cam Bốt. Chính quyền Bắc Kinh làm mọi cách để ngăn cản sự liên kết giữa các nước trong vùng Biển Đông để chống lại Trung Quốc. Đối với các nước này, Hoa Kỳ được coi như một phương tiện để tự bảo vệ mà không nhất thiết phải tiến tới liên minh, vì Bắc Kinh có thể coi việc lập liên minh là nhằm chống lại Trung Quốc.
RFI : Liệu có thể nói là ngày nay, Châu Á đã trở thành một ưu tiên của Tổng thống Mỹ ?
Jean-Vincent Brisset : Hoa Kỳ điều chỉnh lại các ưu tiên của họ. Washington hơi thất vọng về sự yếu kém hiệu quả của Châu Âu. Tình trạng này có lợi cho Hoa Kỳ về kinh tế nhưng lại làm cho Washington lúng túng trong lĩnh vực an ninh. Một mặt, Hoa Kỳ biết rất rõ rằng vào lúc này, tăng trưởng là ở Châu Á chứ không phải ở Châu Âu. Do vậy, Hoa Kỳ thực hiện cái gọi là « xoay trục ». Một số người nói rằng Mỹ đã tước lột phương Tây để trang bị cho phương Đông. Điều này hoàn toàn không đúng. Hoa Kỳ đã tước lột phương Tây để tiết kiệm và thay đổi các cân bằng ở phương Đông, đặc biệt là việc giảm số lính Mỹ ở Hàn Quốc và Nhật Bản, để có thể tiến sâu hơn xuống phía nam, tới các nước như Philipines, Thái Lan, Malaysia và Úc.
Obama thăm Seoul vào lúc Bình Nhưỡng đe dọa thử hạt nhân
Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-Hye tiếp đón Tổng thống Mỹ Barack Obama 25/04/2014 - REUTERS /Jung Yeon-je
Mai Vân
Tiếp tục vòng công du châu Á, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã rời Tokyo và đã đặt chân xuống Seoul vào hôm nay, 25/04/2014. Chuyến thăm chính thức Hàn Quốc của ông Obama, trong không khí khá nặng nề của tai nạn phà Sewol, và mối đe dọa thử nghiệm hạt nhân lần thứ tư của Bình Nhưỡng.
Như theo chương trình dự kiến, Tổng thống Mỹ đã chia buồn với người đồng nhiệm Hàn Quốc, bà Park Geun- Hye về tai nạn phà mà đến hôm nay vẫn còn hơn cả trăm người mất tích, trong đó một số đông đảo là học sinh.
Thế nhưng, mối quan tâm hàng đầu của hai lãnh đạo là hành vi người láng giềng phương Bắc của Seoul, mà theo thông tin tình báo Hàn Quốc, hiện đang chuẩn bị tiến hành một cuộc thử nghiệm hạt nhân mới, dựa theo hoạt động ghi nhận ở căn cứ Punggye-ri.
Việc chuẩn bị này đã được các chuyên gia Mỹ thuộc Viện Nghiên cứu Mỹ-Triều Tiên, Đại học Johns Hopkins, nêu lên vào hôm nay, ngay trước khi ông Obama đặt chân xuống Seoul.
Dựa trên hình ảnh vệ tinh chụp cách đây 2 ngày, cho thấy các hoạt động có gia tăng ở Punggye-ri, Viện nghiên cứu Mỹ cho rằng Bắc Triều Tiên « có lẽ đang chuẩn bị cho một vụ nổ mới ».
Hình ảnh chụp được cho thấy nhiều loại xe qua lại, chuyên chở thiết bị, trước lối vào hai đường hầm, nơi đã diễn ra các cuộc thử nghiệm trước đây. Ảnh còn cho thấy rõ loại xe chỉ huy, đảm trách trao đổi thông tin giữa địa điểm thử nghiệm và những cơ sở khác.
Tuy nhiên, giới chuyên gia hiện nay có vẻ phân vân về cuộc thử nghiệm mới của Bắc Triều Tiên, có đánh giá là Bình Nhưỡng chỉ muốn chọc tức nhưng sẽ không thử nghiệm hạt nhân vì không muốn làm Bắc Kinh phẫn nộ.
Về phần mình, Bình Nhưỡng đã lên án chuyến viếng thăm Seoul của ông Obama, mà theo Bắc Triều Tiên chỉ làm cho tình hình bán đảo căng thẳng thêm, và « mang lại những đám mây đen, cuộc chạy đua vũ khí hạt nhân ». Bình Nhưỡng còn đe dọa đón tiếp Tổng thống Mỹ bằng một cuộc thử nghiệm mới.
Riêng Tổng thống Mỹ, trả lời báo Hàn Quốc JoongAng Ilbo hôm nay, trước khi đến Seoul, đã lên tiếng cảnh cáo Bắc Triều Tiên về một phản ứng « đáp trả cứng rắn của cộng đồng quốc tế, nếu phạm sai lầm và tiến hành một cuộc thử nghiệm mới ».
Trong cuộc họp báo chung với Tổng thống Hàn Quốc, Tổng thống Obama đã nhấn mạnh ‘hành động đe dọa sẽ không mang lại gì cho Bắc Triều Tiên.
Trọng Nghĩa
----------o0o-----------